Erkende Borstklinieken
Recent onderzoek van het KCE (Fed. kenniscentrum voor gezondheidszorg) toont aan dat een behandeling in een erkende borstkliniek betere overlevingskansen geeft. Meer info over het onderzoek vindt u onderaan de lijst van de erkende borstklinieken van Vlaanderen.
Een borstkliniek is een gespecialiseerde afdeling in het ziekenhuis. Om erkend te worden door de overheid moet een borstkliniek voldoen aan een aantal kwaliteitsnormen. Internationaal onderzoek bewijst dat een gespecialiseerde borstkliniek je genezings- en overlevingskansen ten goede komt, en zorgt voor een betere levenskwaliteit.
Die normen zijn vastgelegd bij het ontstaan in het Koninklijk Besluit van 26 april 2007
Multidisciplinaire samenwerking
Wekelijks moet er een multidisciplinair oncologisch consult of MOC zijn. Daarop moeten een chirurg, oncoloog, gynaecoloog, radiotherapeut, patholoog, radioloog, borstverpleegkundige en oncopsycholoog aanwezig zijn. Andere hulpverleners zoals een plastisch chirurg of de huisarts kunnen het MOC ook bijwonen. Zij combineren samen hun vakkennis om een behandelingsplan op te stellen.
Verpleegkundige omkadering
Een borstverpleegkundige (trajectbegeleider) moet de patiënt gedurende het ganse traject begeleiden.
Voldoende ervaring
Een coördinerende borstkliniek moet minstens 125 nieuwe borstkankerdiagnoses per jaar stellen en behandelen. Voor een satellietborstkliniek – een kleinere borstkliniek verbonden aan een coördinerende borstkliniek – zijn dat er 60.
Het KB bepaalt ook hoeveel ervaring alle teamleden moeten hebben en hoeveel opleidingen ze moeten volgen.
Genoeg aanwezig zijn
In het KB staat hoeveel tijd het medische team minstens beschikbaar moet zijn voor de borstkliniek. Het team garandeert dat je binnen de vijf werkdagen een afspraak kunt maken. Verdere onderzoeken en een diagnose moeten binnen de week volgen.
Technische vereisten
De infrastructuur, apparatuur en laboratoria moeten aan bepaalde kwaliteitseisen voldoen, wil een ziekenhuis de erkenning als borstkliniek krijgen.
Samenwerkingsakkoord met een patiëntenvereniging.
Een revalidatie programma te beschikking stellen.
Rapportering
De borstkliniek stelt iemand te beschikking om alle borstkankerdiagnoses en het type borstkanker aan de Stichting Kankerregister te rapporteren.
Hieronder de lijst van de "Coördinerende borstklinieken" en "satellietborstklinieken"
deze lijst is gebaseerd op de laatst beschikbare informatie.
Door op onderstaande logo's te klikken wordt u doorverwezen naar de site van de erkende borstklinieken.
Een borstkliniek is een gespecialiseerde afdeling in het ziekenhuis. Om erkend te worden door de overheid moet een borstkliniek voldoen aan een aantal kwaliteitsnormen. Internationaal onderzoek bewijst dat een gespecialiseerde borstkliniek je genezings- en overlevingskansen ten goede komt, en zorgt voor een betere levenskwaliteit.
Die normen zijn vastgelegd bij het ontstaan in het Koninklijk Besluit van 26 april 2007
Multidisciplinaire samenwerking
Wekelijks moet er een multidisciplinair oncologisch consult of MOC zijn. Daarop moeten een chirurg, oncoloog, gynaecoloog, radiotherapeut, patholoog, radioloog, borstverpleegkundige en oncopsycholoog aanwezig zijn. Andere hulpverleners zoals een plastisch chirurg of de huisarts kunnen het MOC ook bijwonen. Zij combineren samen hun vakkennis om een behandelingsplan op te stellen.
Verpleegkundige omkadering
Een borstverpleegkundige (trajectbegeleider) moet de patiënt gedurende het ganse traject begeleiden.
Voldoende ervaring
Een coördinerende borstkliniek moet minstens 125 nieuwe borstkankerdiagnoses per jaar stellen en behandelen. Voor een satellietborstkliniek – een kleinere borstkliniek verbonden aan een coördinerende borstkliniek – zijn dat er 60.
Het KB bepaalt ook hoeveel ervaring alle teamleden moeten hebben en hoeveel opleidingen ze moeten volgen.
Genoeg aanwezig zijn
In het KB staat hoeveel tijd het medische team minstens beschikbaar moet zijn voor de borstkliniek. Het team garandeert dat je binnen de vijf werkdagen een afspraak kunt maken. Verdere onderzoeken en een diagnose moeten binnen de week volgen.
Technische vereisten
De infrastructuur, apparatuur en laboratoria moeten aan bepaalde kwaliteitseisen voldoen, wil een ziekenhuis de erkenning als borstkliniek krijgen.
Samenwerkingsakkoord met een patiëntenvereniging.
Een revalidatie programma te beschikking stellen.
Rapportering
De borstkliniek stelt iemand te beschikking om alle borstkankerdiagnoses en het type borstkanker aan de Stichting Kankerregister te rapporteren.
Hieronder de lijst van de "Coördinerende borstklinieken" en "satellietborstklinieken"
deze lijst is gebaseerd op de laatst beschikbare informatie.
Door op onderstaande logo's te klikken wordt u doorverwezen naar de site van de erkende borstklinieken.
OLV Ziekenhuis. Campus Aalst Moorselbaan
|
Algemeen Stedelijk Ziekenhuis Aalst
|
Ziekenhuis Netwerk Antwerpen
Campus Middelheim
|
Imelda ziekenhuis Bonheiden
|
AZ Klina vzw Brasschaat
|
AZ Sint-Jan Campus Brugge
|
AZ Sint-Lucas Brugge ( Assebroek)
|
UZ Brussel
|
AZ Sint Blasius Dendermonde
|
AZ Monica Campus Deurne Antwerpen
|
UZA Antwerpen Edegem
|
Ziekenhuis Geel
|
Ziekenhuis Oost-Limburg Genk
|
Maria Middelares Ziekenhuis Gent
|
|
Jan Yperman Ziekenhuis Ieper
|
AZ Groeninge Kortrijk
|
AZ Sint Maarten.
Liersesteenweg 435 Mechelen
|
UZ Gent
|
UZ Leuven
Campus Gasthuisberg
|
AZ Damiaan Oostende
|
AZ Delta Campus Roeselare Campus Menen
|
AZ Nikolaas St. Niklaas
|
AZ Turnhout Campus St. Elisabeth Associatie met AZ Herentals
|
|
Heilig Hart Lier
|
AZ Sint Elisabeth Zottegem
|
Erkende "Satellietborstklinieken" met een gespecialiseerd oncologisch zorgprogramma voor borstkanker.
AZ Alma Eeklo
|
|
St.Jozefkliniek vzw Izegem
|
ZNA Jan Palfijn Merksem
|
Maria Ziekenhuis Noord-Limburg Overpelt
|
O.L.V. van Lourdes Ziekenhuis Waregem
|
Sint Andries Ziekenhuis Tielt verbonden met AZ Delta
|
A.Z. Glorieux Ronse
|
Regionaal Ziekenhuis Tienen
Verbonden met UZ Leuven
|
Resultaat KCE onderzoek
In 2018 werd één vijfde van de vrouwen met borstkanker behandeld in een centrum zonder erkenning voor borstkanker. Maakt het uit? Absoluut! Volgens een nieuwe studie van het Federaal Kenniscentrum voor de Gezondheidszorg (KCE), in samenwerking met de Stichting Kankerregister en klinische experten, uitgevoerd bij 50 000 vrouwen met borstkanker, hebben deze patiënten een aanzienlijk hogere kans om aan borstkanker te overlijden in vergelijking met vrouwen die in een coördinerende borstkliniek worden behandeld.
Borstkanker is de meest voorkomende vorm van kanker in de Europese Unie. In 2020 was borstkanker goed voor 13% van alle nieuwe kankerdiagnoses. Bij vrouwen was dat zelfs 29%. In België krijgt één op de zeven vrouwen tijdens haar leven borstkanker, wat neerkomt op meer dan 10.000 vrouwen per jaar.
Volumenormen over de jaren uitgehold
Op aansturen van Europa, werd in ons land in 2007 het eerste Koninklijk Besluit aangenomen waarin de erkenningsnormen werden vastgelegd voor borstklinieken. De belangrijkste waren een minimumvolume van 150 nieuwe diagnoses per jaar en de aanwezigheid van een multidisciplinair team van specialisten. Dat minimumvolume moet er voor zorgen dat de (para)medische teams voldoende ervaring kunnen opbouwen en behouden, maar ook dat de zorg op een kosteneffectieve manier kan georganiseerd worden.
In de daaropvolgende jaren werd het principe van concentratie van zorg geleidelijk uitgehold. Zo werd vanaf januari 2014 een onderscheid gemaakt tussen de "coördinerende borstklinieken”, die een minimaal activiteitenvolume van 125 nieuwe diagnoses per jaar moeten hebben, en de "satellietborstklinieken”, waarvoor het minimumvolume op 60 nieuwe diagnoses per jaar werd vastgelegd. Satellietborstklinieken moeten een formele samenwerkingsovereenkomst hebben met een coördinerende kliniek.
Borstkankerzorg buiten de erkende borstklinieken – geen fenomeen in de marge
Tot op vandaag verbiedt de wetgever niet dat borstkanker ook buiten de erkende borstklinieken behandeld wordt.
Uit de studie die het KCE vandaag publiceert blijkt dat in 2018 ongeveer een vijfde van de vrouwen met borstkanker behandeld werd in een centrum zonder erkenning voor borstkanker. De overgrote meerderheid (87%) van die centra bleef onder een gemiddeld jaarlijks volume van 60 nieuwe diagnoses per jaar. Vrouwen die in deze centra worden behandeld hebbengeen garantie op de (para)medische omkadering en faciliteiten die wettelijk zijn voorzien in de erkende borstklinieken.
Eén op drie erkende borstklinieken haalt jaarlijkse drempelwaarde voor volume niet
Een tweede verontrustende vaststelling is dat in 2018, 20 van de 52 erkende coördinerende borstklinieken de drempelwaarde van 125 nieuwe diagnoses per jaar niet haalden. Meer nog, drie hiervan haalden niet eens een volume van 60 nieuwe diagnoses per jaar. Ook bij de satellietborstklinieken haalden 3 op de 13 centra het volumecriterium van 60 nieuwe diagnoses per jaar in 2018 niet.
Omwille van deze bevinding werden de onderzoeksvragen op twee manieren benaderd: de onderzoekers keken niet alleen na of er een effect is van de erkenningsstatus, maar ook of er een verband is met het activiteitenvolume van een centrum.
Verontrustend hoger risico om te overlijden aan borstkanker
Het is wel degelijk belangrijk dat patiënten met borstkanker behandeld worden in een erkende borstkliniek, met een voldoende hoog activiteitenvolume. De resultaten geven aan dat het risico om aan borstkanker te sterven 30% hoger is bij vrouwen die behandeld werden in een centrum zonder erkenning voor borstkanker in vergelijking met vrouwen die behandeld werden in een coördinerende borstkliniek.
Ook het volume-effect was duidelijk: het risico om aan borstkanker te overlijden is 44% hoger voor vrouwen met invasieve borstkanker behandeld in een centrum met een laag volume (d.i. minder dan 60 nieuwe diagnoses per jaar) en 30% hoger voor vrouwen behandeld in een centrum met een gemiddeld volume (60-124 nieuwe diagnoses per jaar), vergeleken met centra met een hoog volume (125 of meer nieuwe diagnoses per jaar).
Deze bevindingen zijn niet nieuw: al in 2012 werd in een vorig KCE-rapport melding gemaakt van een verhoogd risico om te sterven aan borstkanker in ziekenhuizen met een laag volume in vergelijking met ziekenhuizen met een hoog volume.
En wat met de kwaliteit van zorg?
Het KCE keek aan de hand van een aantal kwaliteitsindicatoren ook naar de kwaliteit van de zorg. Voor verschillende kwaliteitsindicatoren was er een verband met de erkenningsstatus en/of het volume van een centrum, m.a.w. centra zonder erkenning voor borstkanker of centra met een laag volume deden het minder goed dan coördinerende borstklinieken en/of centra met een hoog volume.
Verschillende kwaliteitsindicatoren konden niet berekend worden omdat de gegevens die hiervoor nodig zijn (nog steeds) niet op een gestructureerde en gestandaardiseerde manier worden verzameld.
Aanbevelingen voor een borstkankerzorg 2.0
De resultaten van deze studie vragen om adequate maatregelen. Elk van de meer dan 10.000 patiënten die jaarlijks de diagnose borstkanker krijgt, moet kwaliteitsvolle zorg krijgen van een multidisciplinair team mét ervaring. Het kan niet langer dat overlevingskansen afhangen van het centrum waar je terecht komt.
Het KCE meent dat dit kan worden bereikt door een verdere reorganisatie van het zorgaanbod. Daarbij moet men zorgen voor een gezond evenwicht tussen kwaliteit van de zorg enerzijds en regionale beschikbaarheid en toegankelijkheid anderzijds. Het KCE benadrukt in zijn aanbevelingen ook dat het voor patiënten, huisartsen en andere zorgverleners duidelijk moet zijn welke centra wettelijk erkend zijn als borstkliniek en welke niet.
In 2018 werd één vijfde van de vrouwen met borstkanker behandeld in een centrum zonder erkenning voor borstkanker. Maakt het uit? Absoluut! Volgens een nieuwe studie van het Federaal Kenniscentrum voor de Gezondheidszorg (KCE), in samenwerking met de Stichting Kankerregister en klinische experten, uitgevoerd bij 50 000 vrouwen met borstkanker, hebben deze patiënten een aanzienlijk hogere kans om aan borstkanker te overlijden in vergelijking met vrouwen die in een coördinerende borstkliniek worden behandeld.
Borstkanker is de meest voorkomende vorm van kanker in de Europese Unie. In 2020 was borstkanker goed voor 13% van alle nieuwe kankerdiagnoses. Bij vrouwen was dat zelfs 29%. In België krijgt één op de zeven vrouwen tijdens haar leven borstkanker, wat neerkomt op meer dan 10.000 vrouwen per jaar.
Volumenormen over de jaren uitgehold
Op aansturen van Europa, werd in ons land in 2007 het eerste Koninklijk Besluit aangenomen waarin de erkenningsnormen werden vastgelegd voor borstklinieken. De belangrijkste waren een minimumvolume van 150 nieuwe diagnoses per jaar en de aanwezigheid van een multidisciplinair team van specialisten. Dat minimumvolume moet er voor zorgen dat de (para)medische teams voldoende ervaring kunnen opbouwen en behouden, maar ook dat de zorg op een kosteneffectieve manier kan georganiseerd worden.
In de daaropvolgende jaren werd het principe van concentratie van zorg geleidelijk uitgehold. Zo werd vanaf januari 2014 een onderscheid gemaakt tussen de "coördinerende borstklinieken”, die een minimaal activiteitenvolume van 125 nieuwe diagnoses per jaar moeten hebben, en de "satellietborstklinieken”, waarvoor het minimumvolume op 60 nieuwe diagnoses per jaar werd vastgelegd. Satellietborstklinieken moeten een formele samenwerkingsovereenkomst hebben met een coördinerende kliniek.
Borstkankerzorg buiten de erkende borstklinieken – geen fenomeen in de marge
Tot op vandaag verbiedt de wetgever niet dat borstkanker ook buiten de erkende borstklinieken behandeld wordt.
Uit de studie die het KCE vandaag publiceert blijkt dat in 2018 ongeveer een vijfde van de vrouwen met borstkanker behandeld werd in een centrum zonder erkenning voor borstkanker. De overgrote meerderheid (87%) van die centra bleef onder een gemiddeld jaarlijks volume van 60 nieuwe diagnoses per jaar. Vrouwen die in deze centra worden behandeld hebbengeen garantie op de (para)medische omkadering en faciliteiten die wettelijk zijn voorzien in de erkende borstklinieken.
Eén op drie erkende borstklinieken haalt jaarlijkse drempelwaarde voor volume niet
Een tweede verontrustende vaststelling is dat in 2018, 20 van de 52 erkende coördinerende borstklinieken de drempelwaarde van 125 nieuwe diagnoses per jaar niet haalden. Meer nog, drie hiervan haalden niet eens een volume van 60 nieuwe diagnoses per jaar. Ook bij de satellietborstklinieken haalden 3 op de 13 centra het volumecriterium van 60 nieuwe diagnoses per jaar in 2018 niet.
Omwille van deze bevinding werden de onderzoeksvragen op twee manieren benaderd: de onderzoekers keken niet alleen na of er een effect is van de erkenningsstatus, maar ook of er een verband is met het activiteitenvolume van een centrum.
Verontrustend hoger risico om te overlijden aan borstkanker
Het is wel degelijk belangrijk dat patiënten met borstkanker behandeld worden in een erkende borstkliniek, met een voldoende hoog activiteitenvolume. De resultaten geven aan dat het risico om aan borstkanker te sterven 30% hoger is bij vrouwen die behandeld werden in een centrum zonder erkenning voor borstkanker in vergelijking met vrouwen die behandeld werden in een coördinerende borstkliniek.
Ook het volume-effect was duidelijk: het risico om aan borstkanker te overlijden is 44% hoger voor vrouwen met invasieve borstkanker behandeld in een centrum met een laag volume (d.i. minder dan 60 nieuwe diagnoses per jaar) en 30% hoger voor vrouwen behandeld in een centrum met een gemiddeld volume (60-124 nieuwe diagnoses per jaar), vergeleken met centra met een hoog volume (125 of meer nieuwe diagnoses per jaar).
Deze bevindingen zijn niet nieuw: al in 2012 werd in een vorig KCE-rapport melding gemaakt van een verhoogd risico om te sterven aan borstkanker in ziekenhuizen met een laag volume in vergelijking met ziekenhuizen met een hoog volume.
En wat met de kwaliteit van zorg?
Het KCE keek aan de hand van een aantal kwaliteitsindicatoren ook naar de kwaliteit van de zorg. Voor verschillende kwaliteitsindicatoren was er een verband met de erkenningsstatus en/of het volume van een centrum, m.a.w. centra zonder erkenning voor borstkanker of centra met een laag volume deden het minder goed dan coördinerende borstklinieken en/of centra met een hoog volume.
Verschillende kwaliteitsindicatoren konden niet berekend worden omdat de gegevens die hiervoor nodig zijn (nog steeds) niet op een gestructureerde en gestandaardiseerde manier worden verzameld.
Aanbevelingen voor een borstkankerzorg 2.0
De resultaten van deze studie vragen om adequate maatregelen. Elk van de meer dan 10.000 patiënten die jaarlijks de diagnose borstkanker krijgt, moet kwaliteitsvolle zorg krijgen van een multidisciplinair team mét ervaring. Het kan niet langer dat overlevingskansen afhangen van het centrum waar je terecht komt.
Het KCE meent dat dit kan worden bereikt door een verdere reorganisatie van het zorgaanbod. Daarbij moet men zorgen voor een gezond evenwicht tussen kwaliteit van de zorg enerzijds en regionale beschikbaarheid en toegankelijkheid anderzijds. Het KCE benadrukt in zijn aanbevelingen ook dat het voor patiënten, huisartsen en andere zorgverleners duidelijk moet zijn welke centra wettelijk erkend zijn als borstkliniek en welke niet.
Erkende borstklinieken in Brussel:
UNIVERSITAIR ZIEKENHUIS BRUSSEL LAARBEEKLAAN 101 1090 BRUSSEL--9
CENTRE HOSPITALIER UNIV. ST.-PIERRE PORTE DE HAL / HALLEPOORT RUE HAUTE 322 1000 BRUXELLES--1
CENTRE HOSPITALIER UNIVERSITAIRE BRUGMANN VICTOR HORTA PLACE A. VAN GEHUCHTEN 4 1020 BRUXELLES--2
INSTITUT JULES BORDET RUE HEGER BORDET 1 1000 BRUXELLES--1
HOPITAUX IRIS SUD - IRIS ZIEKENHUIZEN ZUID ETTERBEEK-IXELLES/ELSENE RUE JEAN PAQUOT 63 1050 BRUXELLES--5
KLINIEK ST.-JAN - CLINIQUE ST. JEAN KRUIDTUIN / BOTANIQUE KRUIDTUINLAAN 32 1000 BRUSSEL--1
EUROPAZIEKENHUIZEN - CLINIQUES DE L'EUROPEST. ELISABETH DE FRELAAN 206 1180 BRUSSEL-18
CHIREC DELTA BOULEVARD DU TRIOMPHE 201 1160 BRUXELLES-16
CLINIQUES UNIVERSITAIRES ST.-LUC AVENUE HIPPOCRATE 10 1200 BRUXELLES-20
CLINIQUES UNIVERSITAIRES DE BRUXELLES - HOPITAL ERASME ERASME ROUTE DE LENNIK 808 1070 BRUXELLES--7
Erkend als Satellietborstkliniek:
CENTRE HOSPITALIER INTERREGIONAL EDITH CAVELL (SARE) CLINIQUE STE. ANNE - ST. REMI BD. J. GRAINDOR 66 1070 BRUXELLES--7
Erkende borstklinieken in Wallonie:
GRAND HOPITAL DE CHARLEROI ST. JOSEPH RUE MARGUERITE DEPASSE 6 6060 GILLY
CENTRE HOSPITALIER REGIONAL DE VERVIERS LA TOURELLE RUE DU PARC 29 4800 VERVIERS
CLINIQUE SAINT PIERRE AVENUE REINE FABIOLA 9 1340 OTTIGNIES
CENTRE HOSPITALIER UNIVERSITAIRE TIVOLI AVENUE MAX BUSET 34 7100 LA LOUVIERE
CENTRES HOSPITALIERS JOLIMONT HOPITAL JOLIMONT RUE FERRER 159 7100 HAINE-SAINT-PAUL
CENTRE HOSPITALIER CHRETIEN CLINIQUE ST. JOSEPH LIEGE RUE DE HESBAYE 75 4000LIEGE-1
CHU UCL NAMUR STE. ELISABETH PLACE LOUISE GODIN 15 5000 NAMUR
C.H.U. ET PSYCHIATRIE DE MONS-BORINAGE BOULEVARD KENNEDY 2 7000 MONS
CENTRE HOSPITALIER EPICURA HORNU ROUTE DE MONS 63 7301 HORNU
CENTRE HOSPITALIER REGIONAL DE LA CITADELLE CITADELLE BOULEV. DU 12E DE LIGNE 1 4000 LIEGE
CENTRE HOSPITALIER DE WALLONIE PICARDE - Chwapi UNION RUE DES SPORTS 51 7500 TOURNAI
CENTRE HOSPITALIER UNIVERSITAIRE DE LIEGE SART-TILMAN DOM.UNIV. SART-TILMAN BAT.35 4000 LIEGE-1 (SART-TILMAN)
CENTRE HOSPITALIER UNIVERSITAIRE DE CHARLEROI HOPITAL CIVIL MARIE CURIE CHAUSSE DE BRUXELLES 140 6042 LODELINSART
Erkend als Satellietborstkliniek:
CENTRE HOSPITALIER INTERREGIONAL EDITH CAVELL (SARE) BRAINE - L'ALLEUD RUE WAYEZ 35 1420 BRAINE-L'ALLEUD
CENTRES HOSPITALIERS JOLIMONT HOPITAL LOBBES RUE DE LA STATION 25 6540 LOBBES
CHR MONS - HAINAUT ST. JOSEPH AV. B. DE CONSTANTINOPLE 5 7000 MONS
CENTRE HOSPITALIER DE MOUSCRON AVENUE DE FECAMP 49 7700 MOUSCRON
CENTRE HOSPITALIER DE LA HAUTE SENNE LE TILLERIAU CHAUSSEE DE BRAINE 47 7060 SOIGNIES